SYSTEMY PLIKÓW

Systemy plików (wikipedia) –  to metody przechowywania plików, zarządzania plikami, informacjami o tych plikach, tak by dostęp do plików i danych w nich zgromadzonych był łatwy dla użytkownika systemu.

Systemy plików stosuje się dla różnych nośników danych, takich jak dyski, dyskietki, a także w strumieniach danych, sieciach komputerowych, pamięciach. We współczesnych systemach operacyjnych bezpośrednie operowanie na danych w plikach zarezerwowane jest tylko dla systemu operacyjnego, aplikacje mają dostęp tylko do operacji na plikach i mają zabroniony bezpośredni dostęp do nośnika danych.

Z formalnego punktu widzenia system plików to reguły umieszczania na nośniku abstrakcyjnych danych oraz informacji umożliwiających przechowywanie tych danych, łatwy i szybki dostęp do informacji o danych oraz do tych danych, manipulowania nimi, a także sposobach usuwania ich.

  • Dyskowy system plików – „normalny” system plików pozwalający na zarządzanie danymi na stacjonarnych nośnikach danych, takich jak twarde dyski. Każdy system operacyjny posiada swój własny system plików (np. Linux – ext2 : Windows NT, XP, Vista 7, 10, 11,  – NTFS : Windows 95,Windows 98,Windows ME – FAT, FAT32 itd.) System plików NTFS
  • Systemy dziennikujące (lub księgujące, ang. journaling) – systemy z mechanizmem księgującym, zwiększającym bezpieczeństwo danych i umożliwiającym szybkie przywrócenie sprawności systemu po awarii. Mechanizmy takie posiadają nowsze systemy plików (np. NTFS, HFS+ lub ext3).
  • Sieciowy system plików – w zasadzie jest to protokół umożliwiający przesyłanie poleceń do serwera przez sieć oraz wykonywanie operacji na odległość. Informacje są z powrotem przekazywane z serwera do klienta. Dzięki takiemu rozwiązaniu użytkownik nie widzi żadnej różnicy między pracą na sieciowym systemie plików a pracą na lokalnym systemie plików. Najbardziej znane to NFS, Coda, AFS (System plików Andrewsa), SMB oraz NCP (Novella).
  • Specjalne systemy plików (Wirtualne systemy plików) – nie umożliwiają zarządzania danymi, np. system /proc (w Linuksie) dostarcza interfejs, który umożliwia dostęp do niektórych struktur jądra.
  • Systemy oparte na bazie danych – systemy plików, w których pliki są identyfikowane na podstawie swojej charakterystyki (np. autora, typu czy tematu, którego dotyczą) – jak w bazach danych.

Poniższa lista jest podzielona ze względu na oryginalny system, dla którego były zaprojektowane. W chwili obecnej wiele systemów plików można obsługiwać w więcej niż jednym systemie operacyjnym (np. FAT, ISO 9660, NTFS, ext2, ZFS, SMB, NFS, JFS, XFS, UFS,…)

systemy plików

Najczęściej występujące systemy plików

Systemy plików Unix/Linux

  • SYSV (system plików z Unix-V, firmy AT&T)
  • Berkeley Fast File System (FFS) Poprzednik UFS
  • UFS (uniksowy system plików pod Solarisa i BSD)
  • minix (system prof. Andrew S. Tanenbauma)
  • ext (pochodna miniksa)
  • ext2 (second extended file system, ulepszony ext)
  • ext3 (bazujący na ext2, z księgowaniem oraz szybszymi operacjami na katalogach)
  • ext4 (bazujący na ext3, z lepszą alokacją miejsca na dysku, zwiększonymi limitami, czy możliwością defragmentacji online)
  • btrfs (nowoczesny system plików z księgowanie, migawkami, klonowaniem, zarządzaniem wolumenami wzorowany na ZFS)
  • ReiserFS (Linuksowy system plików z księgowaniem z firmy Namesys)
  • Reiser4 (system plików trzymający wszystkie dane w zmodyfikowanych B-drzewach)
  • JFS (system plików IBM-a)
  • XFS (system plików SGI)
  • ADFS (Acorn StrongARM)
  • Xia (pochodna miniksa)
  • cramfs
  • filecore FS (pod BSD)
  • GNOME Storage (linuksowy system oparty na bazie danych)
  • LogFSUBIFSNILFS – systemy plików dla pamięci flash

Sieciowe systemy plików (protokoły)

  • NFS (sieciowy system plików firmy Sun)
  • AndrewFS (AFS) (sieciowy system plików pod Uniksa)
  • xFS (sieciowy system plików)
  • SMB (LAN Manager, smbfs, cifs – sieciowy system plików pod Windowsa)
  • NCP (sieciowy system plików Novella)
  • WebDAV (oparty na HTTP)

Sun Solaris

  • UFS – Unix File System – podstawowy system plików Solarisa
  • ZFS system plików opracowany przez firmę Sun dla systemu Solaris (dostępny również w systemie FreeBSD)
  • VxFS komercyjny system plików opracowany przez firmę Veritas Software – obecnie Symantec, dostępny również pod Linux

DOS

Windows

  • FAT32
  • exFAT (Extended File Allocation Table)
  • NTFS (system plików z księgowaniem pod Windows NT i nowsze)
  • WinFS (system plików oparty na bazie danych i systemie plików NTFS)
  • ReFS

Amiga

Apple/Macintosh

OS/2

  • HPFS (High Performance File System) (dostępny również w systemach Windows NT do wersji 3.51)
  • JFS (Journaled File System)

BeOS